Ostatnie badanie opinii publicznej, przeprowadzone na potrzeby kampanii „Pobierz Zdrowie”, wykazało, że aż 86% Polaków regularnie poszukuje informacji związanych ze zdrowiem w sieci. Ta wyraźna tendencja do korzystania z internetu jako źródła wiedzy na tematy medyczne prowadzi często do zjawiska zwanego cyberchondrią, generującego poważne zagrożenia dla ludzkiego zdrowia czy życia.
- Najpopularniejsze internetowe źródła wiedzy na temat zdrowia to serwisy informacyjne (71%) i YouTube (20%).
- Lekarze odmawiają wystawiania skierowań na badania, jeśli potrzeba ta jest oparta na informacjach znalezionych przez pacjentów w internecie (46% odmów), zwłaszcza jeżeli źródłem są social media.
- 76% ankietowanych deklaruje, że jeżeli nie uzyskuje skierowania na badania od lekarza, to kupuje je prywatnie.
- Cyberchondria jest poważnym wyzwaniem, prowadzącym do niepotrzebnych kosztów, niewłaściwego leczenia, a nawet zagrożeń zdrowia czy życia pacjentów.
Badania ujawniają, że Polacy na potęgę szukają informacji o zdrowiu w sieci. Najpopularniejszymi źródłami wiedzy na ten temat są portale internetowe (71%), a dopiero potem lekarz (67%), rodzina (38%) czy znajomi (21%).
– Internet może służyć jako doskonałe źródło wiedzy medycznej i nie powinniśmy zabraniać z niego korzystać. Należy jednak edukować społeczeństwo na temat tego, jak weryfikować wyszukiwane informacje oraz uświadamiać Polaków w zakresie potencjalnych zagrożeń związanych z samodiagnozami. Osoby korzystające z usług „Doktora Google” muszą zdawać sobie sprawę z ryzyka wynikającego z braku rzetelnej diagnozy i wdrożonego odpowiedniego leczenia. Konsultacji z lekarzem nie można zastąpić niczym innym – komentuje dr n. med. Karolina Karabin, koordynatorka kampanii „Pobierz Zdrowie”.
Pułapka błędnego koła lęku
Przeprowadzone na potrzeby kampanii badanie opinii zwraca także uwagę na coraz popularniejsze zjawisko cyberchondrii. Jest to nadmierna obawa o własne zdrowie, która nasila się przez poszukiwanie informacji na jego temat w sieci. Pogłębianie wiedzy o różnych chorobach może prowadzić do pojawienia się u pacjenta nowych objawów, spowodowanych autosugestią. W tych okolicznościach łatwo wpaść w pułapkę błędnego koła lęku.
– Cyberchondria staje się w dzisiejszym cyfrowym świecie poważnym wyzwaniem, prowadzącym do niepotrzebnych kosztów, niewłaściwego leczenia, a nawet zagrożeń zdrowia czy życia pacjentów. Ważnym aspektem cyberchondrii jest brak zaufania wobec informacji przekazywanych przez lekarza w konfrontacji z dokonaną przez siebie samodiagnozą online. Niemal połowa Polaków podczas wizyty u specjalisty próbuje wpływać na jego decyzje, na przykład odnośnie do potrzebnych badań, bazując na danych znalezionych wcześniej w sieci – dodaje dr n. med. Karolina Karabin.
Polacy mają ograniczone zaufanie do lekarzy…
A ci z kolei walczą z diagnozowaniem w internecie. Z raportu wynika, że lekarze nie wystawiają skierowań na badania, jeśli pacjent opiera swoje prośby na sugestiach znalezionych w sieci, głównie w social mediach (tak wskazało 46% ankietowanych). Gdy te rekomendacje pochodzą od rodziny czy znajomych, odsetek ten spada do 34%. Odmowa lekarza prowadzi do skorzystania z usług prywatnej służby zdrowia – w aż 76% przypadków ankietowani decydują się na ich zakup na własny koszt.
– Trudnością w rozpoznaniu lęku o zdrowie w gabinecie internisty jest pewien paradoks: osoby, które zdiagnozowały się online, mimo, że zgłaszają się po pomoc, mają tendencję do ukrywania przed lekarzem objawów sprzecznych z chorobą, na którą we własnym przekonaniu cierpią, a wyolbrzymiają te, które są zgodne ze znalezionym w sieci opisem. Wyszukiwanie informacji o chorobach w internecie jest jednym z mechanizmów podtrzymujących lęk o zdrowie. Skuteczną pomocą dla osób zmagających się z lękiem o zdrowie jest psychoterapia poznawczo-behawioralna, która pomaga nauczyć pacjenta, jak identyfikować i zmieniać niekorzystne przekonania oraz zachowania związane z własnym zdrowiem – podsumowuje Natalia Kocur, ekspert merytoryczny kampanii „Pobierz Zdrowie”, psycholożka i psychoterapeutka z Centrum Psychoterapii Poznaj Lęk.
***
O badaniu:
Badanie zrealizowane metodą CAWI przez Instytut badań IQS w czerwcu 2023 roku na reprezentatywnej grupie 800 mieszkańców Polski, pokazującej ogólnie występowanie określonych poglądów i zachowań w kontekście dbania o zdrowie oraz badań profilaktycznych.
O kampanii:
Ogólnopolska kampania zdrowotna „Pobierz Zdrowie” ma za zadanie uświadomić Polakom, że dbanie o zdrowie zaczyna się od profilaktyki. Jej misją jest podniesienie poziomu wiedzy społeczeństwa na ten temat oraz zachęcenie do regularnego monitorowania swojego stanu zdrowia. W ramach pierwszego etapu kampanii – akcji tematycznej „Zdrowie bez strachu” – głównym celem podjętych działań edukacyjnych będzie zwiększenie świadomości hipochondrii w społeczeństwie i promowanie zdrowego podejścia do zdrowia. Edukacja jest kluczem do zrozumienia i akceptacji tego stanu, a przede wszystkim do udzielenia pomocy tym, którzy jej potrzebują.
Pomysłodawcą i organizatorem kampanii jest portal uPacjenta.pl – firma, która każdego dnia ułatwia Polakom dostęp do profilaktyki zdrowotnej, oferując badania krwi i inne usługi medyczne z dojazdem do domu.
Pobierzzdrowie.pl
