Masz skoki ciśnienia, słabszą kondycję, czujesz senność, spadek formy, bóle kości i pleców, a twoje rany wolniej się goją? Być może masz problem z niedoborem witaminy D. Ale uwaga – tej witaminy lepiej nie brać na własną rękę, bo zarówno jej deficyt, jak i nadmiar mogą mieć negatywne skutki uboczne. O roli, funkcji i suplementacji witaminą D mówi dr Joanna Kosielska z Przychodni DIMEDIC w Kołobrzegu z ul. Wschodniej 3.
Role witaminy D
Nie da się ich przecenić. Jest po prostu niezbędna dla naszego organizmu. Ma kolosalny wpływ na jakość naszych kości, odpowiednio pracujący układ krążenia, a niektóre badania mówią wręcz o jej wpływie na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób nowotworowych, cukrzycy, chorób układu krążenia. Ostatnio – podczas pandemii – okazało się, że witamina D wykazuje także korzystny wpływ na profilaktykę chorób wirusowych i bakteryjnych, na przykład grypy. Nic dziwnego, że jest jednym z częściej stosowanych suplementów w Polsce.
Słonecznie, czyli bezpłatnie
Tymczasem witamina D jest dostępna przez pół roku zupełnie za darmo. Ludzki organizm jest tak fantastycznie zbudowany, że „produkuje” ją sam wykorzystując do tego promieniowanie słoneczne – jest to tak zwana naturalna synteza endogenna witaminy D. „Proces jej produkcji” jest dość skomplikowany, biorą w nim udział skóra, wątroba i nerki. Nie trzeba go jednak znać, aby dostarczyć sobie tej witaminy. Do syntezy endogennej, wystarczy w okresie między kwietniem a wrześniem przebywać dziennie 15 minut na słońcu w godz. 10 – 15 i mieć odkryte 18 procent skóry – czyli na przykład mieć na sobie T-shirt. Dodajmy, że witamina D znajduje się też w pożywieniu m.in. tłustych rybach, wątróbce, mleku czy jajach – ale jest jej tam naprawdę niewiele. Dlatego, między kwietniem a wrześniem suplementacja nie jest konieczna ale wciąż zalecana i bezpieczna.
Kto powinien suplementować?
O suplementacji powinni pomyśleć także ci, którzy mało przebywają na słońcu, mało się ruszają lub w okresie wiosenno-letnim nagminnie stosują kremy z filtrami UV, skutecznie blokujące syntezę endogenną.
Lekarz doradzi najlepiej
Z witaminą D trzeba jednak postępować rozważnie, ponieważ nasz organizm nie usuwa jej np. z moczem. Wprawdzie w żaden sposób nie można jej przedawkować spacerując po słońcu, ale kiedy postanawiamy uzupełnić dietę o preparaty witaminowo mineralne lepiej poradzić się lekarza. Nadwyżka witaminy D może prowadzić m.in. do nadmiernego wchłaniania wapnia, którego jony mogą odkładać się w najważniejszych ludzkich organach, a to może skończyć się poważnymi problemami zdrowotnymi. Dlatego, zgodnie z obecnymi rekomendacjami, przed rozpoczęciem suplementacji diety powinno się udać do lekarza POZ i w porozumieniu z nim wykonać badanie oznaczające poziom witaminy D. Dopiero na tej podstawie i po konsultacji lekarskiej, lepiej jest rozpocząć suplementację witaminą D.
Ile przyjmować wit. D w suplementach?
- Seniorzy >75 lat – z uwagi na zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej oraz potencjalnie obniżoną absorpcję z przewodu pokarmowego i zmieniony metabolizm witaminy D zalecana jest suplementacja witaminy D w dawce 2000–4000 IU/dobę, zależnie od masy ciała. i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok.
- U starszych seniorów z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 4000–8000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości.
- Seniorzy (65+ lat) dawka 800 – 2000 IU/dobę, przez cały rok. Seniorzy z otyłością wymagają suplementacji w dawce 1600–4000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości.
- Dorośli dawka 800 – 2000 IU/doba między wrześniem, a kwietniem przez cały rok. Jeśli w pozostałych miesiącach nie jest zapewniona synteza skórna – osoby te nie wychodzą z domu lub jego skóra musi być zakryta lub pokryta filtrami UV można przyjmować tę dawkę przez cały rok. U dorosłych z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 1600–4000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości.
- Dzieci (1-10 lat), dawka 600 – 1000 IU/dobę miedzy wrześniem, a kwietniem (przez cały rok w tej dawce, jeśli w pozostałych miesiącach nie jest zapewniona synteza skórna – np., gdy dziecko nie wychodzi z domu lub jego skóra musi być zakryta lub pokryta filtrami UV. U dzieci z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 1600–4000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości.
- Młodzież – w okresie od maja do września u zdrowych nastolatków przebywających na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami przez co najmniej 15 minut w godzinach od 10 do 15, niestosujących kremów z filtrem, suplementacja witaminą D nie jest konieczna, chociaż jest wciąż zalecana i bezpieczna. Jeżeli powyższe warunki nie są spełnione, zalecana jest suplementacja w dawce 800–2000 IU/dobę, zależnie od masy ciała i podaży witaminy D w diecie, przez cały rok. U nastolatków z otyłością wymagana jest suplementacja w dawce 1600–4000 IU/dobę, w zależności od stopnia otyłości.
- Noworodki i niemowlęta (0 – 12 miesięcy), dawka 400 IU/dobę do 6. miesiąca życia. Od 6. miesiąca do 12. miesiąca życia dawka 400-600 IU/dobę zależnie od ilości witaminy D w diecie.
Materiał informacyjny
Przychodni DIMEDIC w Kołobrzegu
przyjmującej pacjentów przy ul. Wschodniej 3
telefon 94 352 94 45 lub 882 438 442
