Czerniak to nowotwór, który w Polsce charakteryzuje się największą dynamiką wzrostu liczby zachorowań. Jednocześnie wcześnie wykryty bywa w stu procentach wyleczalny. Dr Maria Danielewicz z Poradni Rodzinnej DIMEDIC – WELKOM w Kołobrzegu wyjaśnia, jak można zabezpieczyć się przed czerniakiem i tłumaczy, co robić, aby szybko go wykryć.
Nie przywoź z urlopu czerniaka
Z jaką czynnością zdecydowana większość osób skojarzy wakacje nad polskim morzem? To jasne jak słońce: z opalaniem! Dla wielu nie ma nic przyjemniejszego od wielogodzinnego leniuchowania na piachu, w pełnym słońcu, w orzeźwiającej morskiej bryzie. Nie wdając się w sprzeczne opinie na temat tej formy spędzania wolnego czasu, z medycznego punktu widzenia przestrzec trzeba, że jest to czynność, która może mieć pewne konsekwencje zdrowotne. I tak: w czasie wymarzonej, słonecznej pogody należy uważać na odwodnienie organizmu, udar czy oparzenia słoneczne. Ale to nie wszystko. Warto także uważać na skórę. Wystawienie jej na działanie promieni słonecznych może mieć niebezpieczne skutki w postaci znamion, które koniecznie trzeba sprawdzić. Ale po kolei.
Stosuj kremy z SPF
Kremy do opalania z filtrami UV stworzono właśnie po to, aby chronić nas przez złym wpływem naturalnego promieniowania ultrafioletowego, a konkretniej promieniowania UVA i UVB (zwłaszcza na to drugie narażamy się podczas wakacyjnego opalania).
Kremy powinny zawierać tzw. SPF, z języka angielskiego Sun Protective Factor, czyli w wolnym tłumaczeniu barierę chroniącą przed działaniem promieni słonecznych. Zdaniem dr Danielewicz, wszystkie osoby, które latem wystawiają skórę na słońce w pracy (m.in. rolnicy, leśnicy, budowlańcy) czy podczas urlopu (opalanie, spacery, wędkowanie) powinni używać kremów z filtrem SPF 30 lub wyższych. Dotyczy to zwłaszcza osób o jasnej karnacji skóry, bo one – jak pokazują badania kliniczne – najbardziej narażone są na niebezpieczne zmiany skórne.
(Samo)kontroluj skórę
Po pięknych, upalnych, słonecznych wakacjach – zwłaszcza w tropikach – koniecznie trzeba sprawdzić stan swojej skóry. Można to zrobić samemu, badając wszystkie podejrzane znamiona. Ale po pierwsze nie jest to proste, ponieważ trudno sprawdzić znamiona na plecach czy karku (miejsca częstego występowania czerniaka to kark, dłonie, stopy, podudzie), a po drugie – jeśli nie wiemy, które z nich powinny nas zaniepokoić lepiej udać się do lekarza. Wprawdzie istnieje pewien „zbiór” najczęściej występujących cech czerniaka czyli: asymetryczny kształt, „poszarpane” brzegi, czerwony, czarny lub niejednolity kolor, duży rozmiar i postępujące zmiany – to jednak lepiej nie ryzykować i poddać się badaniu dermatoskopem. Co to jest dermatoskop? W wielkim skrócie: to specjalna lupa wykrywająca podejrzane zmiany. Badanie jest absolutnie nieinwazyjne, bezbolesne i trwa krótko.
– Najlepiej jest poddać się dermatoskopii lub badaniu wideodermatoskopem – mówi dr Maria Danielewicz. – Polega ono na tym, że rejestrujemy na zdjęciach wszystkie znamiona na skórze: te podejrzane i te nie wyglądające na niebezpieczne. Po pewnym czasie, na przykład po roku, przechodzimy badanie porównawcze, podczas którego ponownie rejestrujemy wszystkie znamiona. To pozwala sprawdzić, które nich się zmieniają i tym samym są potencjalnie niebezpieczne.
Takie badania są bardzo ważne, ponieważ przy wczesnym wykryciu można podejrzane znamiona usunąć chirurgicznie. Nie warto z tym czekać, bo w zaawansowanym stadium choroby, bardzo ciężko jest walczyć z czerniakiem.
Nie igraj z czerniakiem
Generalnie wymienia się cztery potencjalne źródła zagrożenia czerniakiem. Na dwa z nich nie mamy większego wpływu, są to: jasna karnacja i genetyka. Jednakże na pozostałe dwa: opalanie słoneczne i w solariach, możemy już wpływać. Dlatego warto unikać ekspozycji skóry na słońce latem, w godz. 11 – 15, zwłaszcza w dni upalne, stosować kremy z odpowiednio wysokim faktorem – filtrem, wybierać tylko certyfikowane solaria lub znaleźć inne rozwiązania gwarantujące pożądany odcień skóry, ale przede wszystkim zawsze po wakacjach sprawdzić nowe znamiona u specjalisty.
Materiał informacyjny
Przychodni rodzinnej DIMEDIC – WELKOM w Kołobrzegu
przyjmującej pacjentów przy ul. Wschodniej 3
telefon 94 352 94 45 lub 882 438 442
